Mitral kapak nerede bulunur?

Mitral Kapak, kalbin sol kulakçığı ile sol karıncığını birbirinden ayıran ve iki yaprakçığı bulunan bir kapaktır. Akciğerlerden temizlenerek gelmiş, oksijenden zengin kanın sol karıncığa geçmesini sağlamaktadır. Kapaklar kalpte bulundukları odacıkların duvarlarına özel bağcıklarla (kapak lifletleri - 'korda' adı verilir) tutunurlar.

Kalp kapağını oluşturan bileşenlerden herhangi birinde olan bozukluk kapağın fonksiyonlarının da bozulmasına sebep olur.

Kapak fonksiyonunun bozulmasına bağlı oluşan şikayetler!

Nefes darlığı
Çarpıntı (%30-50)
Kanlı balgam (Hemoptizi)
Ses kısıklığı
Çabuk yorulma

Erken dönemde kapak bozukluğuna bağlı olarak herhangi bir yakınma olmayabilir. Şikayetler daha çok hastalığın, kapaktaki fonksiyon bozukluğunun ilerlemesiyle geç dönemde ortaya çıkmaktadır.

Kapak hastalıklarının nedeni nedir?

Kapak fonksiyon bozukluğu; kapağın darlığı veya yetmezliği şeklinde gözlenebilir. Ülkemizde en sık neden çocukluk çağında geçirilen eklem romatizmasına bağlı 'Romatizmal kalp hastalığı' sonucu gelişen mitral kapak hastalığıdır (mitral kapak darlığı ve yetmezliği).

Diğer nedenler;

Kalp kapakçığının tutunduğu halkanın ileri derecede kireçlenmesi
Doğumsal mitral kapak hastalığı (mitral kapak darlığı - paraşüt bozukluğu)
Bazı bağ dokusu hastalıkları (SLE, Romatoid artrit, Karsinoid...)
Kalp kapakçıklarının iltihabı,
Neoplazma (Sol kulakçık tümörü 'Miksoma')
Yaşın ilerlemesine bağlı ortaya çıkan dejeneratif kapak
Kalp krizi

Tanı nasıl Konulur?

Hastalığın tanısının konulmasında ideal yöntem 'Ekokardiyografi (kalbin ultrasonografisi)' dir.

Gerekli görülen hastalarda yemek borusundan girilerek Ekokardiyografi (Transözofagial ekokardiyografi) yapılması gerekebilir. Ekokardiyografi ile kapakçığın kesit alanı güvenilir şekilde incelenmekte, kapak hareketleri, kapakta veya kapağın tutunduğu halkadaki kireçlenmeler net olarak görülmekte, kapağın bağcıklarının yapısı değerlendirilerek kapakçığın durumu hakkında bilgi edinilmektedir. Elde edilen bilgilere göre uygulanacak olan cerrahi yönteme karar verilmektedir.

Cerrahi Tedavide ne yapılır?

Mitral kapak hastalıklarında kapağın yapısına göre;

Kapağın onarımı
Kapağın değiştirilmesi şeklinde tedavi edilebilirler.

Kapak Onarımı!

Ameliyat öncesi kapak yapısı çok iyi değerlendirilmeli ve kapağın tamire uygun olup olmadığı belirlenmelidir. Bu amaçla ekokardiyografi (transtorasik / Transözofajiyal) oldukça yardımcıdır. Mitral kapağı oluşturan yapılar ameliyat sırasında TEE ile değerlendirilerek, kapağın sorunlu kısmının tamiri planlanır.

Kapak tamirinin avantajları nedir?

Hastaların ömür boyu kan sulandırıcı ilaç kullanmak zorunluğu ortadan kalkar.
Kapakçık korunduğu için enfeksiyon ve kapağın üzerinde pıhtı oluşması gibi risklerden korunmuş olurlar.
Kalbin doğal yapısı, kalbin normal çalışma ve fonksiyonları korunmuş olur.

Kapağın değişimi!

Tamire uygun olmayan kapak yapısı olan hastalarda kapağın değişimi gündeme gelmektedir. Kapak değişimi, tamamen bozulan ve fonksiyonunu yerine getiremeyen kapağın yerine suni kapak takılması ile yapılır. İki farklı kapak tercih edilmektedir:

1- Mekanik Kapak

2- Doku Kapağı (Biyoprotez)

Kapak seçimi yapılırken hastanın yaşı, altta yatan başka bir hastalığının varlığının (kan hastalığı, kronik böbrek yetmezliği) olup olmadığı göz önünde bulundurulmalıdır.

Mekanik kapak takılan hastalar ömür boyu kan sulandırıcı ilacı kullanmak zorundadır. Belirli aralıklarla ilacın kan düzeyi (INR) kontrol edilmelidir. İlacın yeterli kan düzeyine ulaşmadığı hastalarda takılan mekanik kapakta pıhtı oluşumuna, aşırı dozlarda ise kanama riskine yol açabileceği unutulmamalıdır.

Biyolojik kapak takılan hastalarda ömür boyu kan sulandırıcı ilaç kullanılmayıp, klinikten kliniğe değişmekle birlikte kısa süreli kullanımlar olabilmektedir. Doku kapağının en önemli dezavantajı; kapağın erken dönemde yıpranması (dejenere olması) ve ikinci bir ameliyat olasılığının gündeme gelmesidir.